logo


 
 

Wypał naczyń w piecu garncarskim

Pierwszy wypał gliny nastąpił prawdopodobnie przez przypadek. Jedna z teorii

( z przymrużeniem oka ) mówi że nastąpiło to podczas suszenia przy ognisku koszy wiklinowych. Kosze takie wyklejano w środku gliną aby można było do nich wsypać drobne ziarno czy mąkę . W pewnym momencie kosze się zapaliły i spłonęły a glina która była w środku stwardniała od wysokiej temperatury. Tak powstał pierwszy wypalony garnek.

Jak było naprawdę chyba nikt z naukowców nie jest w stanie potwierdzić.

 

Istotne jest to że od pradziejów ludzie wypalali naczynia na swoje potrzeby. Na początku robiono to w ognisku ale z biegiem lat i potrzeb człowiek stworzył różne rodzaje pieców garncarskich od prymitywnych jamowych aż po duże piece garncarskie używane w niektórych regionach do dziś.

Prymitywne polskie polowe piece garncarskie

 

Tradycyjny ziemny piec garncarski ( używany od XVIII w do dnia dzisiejszego) był zazwyczaj na tyle duży, że dorosły mężczyzna mógł w nim stanąć i rozprostować ręce. Garnki na jego załadunek garncarz toczył przez wiele tygodni. Wypał trwał od 25 do nawet 60 godzin (w zależności od wielkości i konstrukcji pieca).

Sztuka wypału garnków nie była łatwa i przechodziła zazwyczaj z ojca na syna.

 

Na początku pusty piec trzeba było wygrzać a następnie w odpowiedni sposób poukładać w nim garnki. Garnki nie powinny zastawiać kanałów grzewczych. Ustawiane były od największych na dole po mniejsze u góry. W zależności od wypału czy to biskwitowego czy szkliwnego, garnki wkładano jedne w drugie lub ustawiano na ściankach naprzemiennie tak aby później można było garnki poszkliwione rozerwać i zeszlifować w miejsca styku. Na górze i w środku pieca ustawiano najdelikatniejsze garnuszki a cały kopiec przykrywano stłuczonymi skorupami.

 

Po ułożeniu garnków i rozpaleniu pieca następowało powolne wygrzewanie i parowanie pieca i garnków trwające około 10 godzin. Następnie zaczynało się palenie właściwe trwające do momentu aż płomień nie stanie się jasno pomarańczowy . Wtedy następowała faza palenia najmocniejszego trwająca ok. 5 godzin. W tym czasie płomień powinien stać się cielisty (prawie biały) tak jak i garnki w środku pieca. Po tym czasie piec powinien być wygaszony a garnki w środku powolutku powinny stygnąć. Trwało to nawet kilka dni.

 

W piecu garncarskim palono drzewem iglastym . Od budowy pieca zależała długość szczap niektóre przekraczały nawet półtora metra.

 

Po wypale następował proces segregacji garnków w zależności od rodzaju oraz jakości produktu po wypale. Jednak należy zaznaczyć że te produkty garncarskie które po wypale nie wyglądały najlepiej znajdowały swoje miejsce u miejscowej biedoty oczywiście w przeszłości . dzisiaj zazwyczaj trafiają do rąk artystów i ekscentryków.

Przykłady pieców garncarskich używanych w Polsce

(Roman Reinfuss - Piece do wypału naczyń w polskim garncarstwie ludowym)

 

Wykaz miejscowości w Polsce w których stały piece garncarskie wg książki:

Roman Reinfuss - Piece do wypału naczyń w polskim garncarstwie ludowym

  1. Kartuzy

  2. Gostycyn

  3. Sejny

  4. Mława

  5. Płock

  6. Ciechanów

  7. Wyszków

  8. Buksztel

  9. Czarna Wieś

10. Suszcza

11. Łuka

12. Hryniewicze Duże

13. Siemiatycze

14. Kopcie

15. Kolonia Chodów

16. Biała Podlaska

17. Sielczyk

18. Osieck

19. G-linne

20. Radzyń Podlaski

21. Kock

22. Baranów

23. Michów

24. Firlej

25. Ostrów

26. Kaznów

27. Urzędów

28. Putnowice

29. Kolonia Jasienica

30. Józefów

31. Jarosławiec

32. Łążek

33. Domastawa

34. Lipowiec

35. Krasnobród

36. Kolonia Dąbrowa

37. Jarczów

38. Hrebenne

39. Kolonia Majdanek

40. Bidaczów Stary

41. Leżajsk

42. Sokołów Małopolski

43. Poręby Dębskie

44. Niwiska

45. Medynia Głogowska

46. Zalesie

47. Mrzygłód

48. Warzyce

49. Kołaczyce

50. Kłodawa

51. Czermna

52. Ryglice

53. Rzepiennik Biskupi

54. Stróżówka

55. Kipszna

56. Ruda Kameralna

57. Rostoka

58. Podegrodzie

59. Stary Sącz

60. Maniowy

61. Rabka

62. Radłów

  63. Buczków

  64. Dębina

  65. Wadowice

  66. Andrychów

  67. Kęty

  68. Wilamowice

  69. Bielany

  70. Nidek

  80. Denków

  81. Kąty Denkowskie

  82. Iłża

  83. Jedlanka

  84. Odrowąż

  85. Chałupki

  86. Szczekociny

  87. Przyrów

  88. Kruszyna

  89. Kolonia Orzechówek

  90. Przybyszów

  91. Norbertów

  92. Grocholice

  93. Bełchatów

  94. Szczerców

  95. Chojny

  96. Wola Będkowska

  97. Barczew

  98. Burzenin

  99. Sieradz

100. Zduńska Wola

101. Łask

102. Tomaszów Mazowiecki


103. Podkonice Duże

104. Rawa Mazowiecka

105. Mogielnica

106. Głowaczów

107. Krakowiany

108. Żelechów

109. Mszczonów

110. Bolimów

111. Brzeziny

112. Stryków

113. Uniejów

114. Chocz

115. Męcielin

116. Białobłoty

117. Orlin

118. Dziewin Duży

119. Konin

120. Koło

121. Kleczew

122. Zwoleń

123. Leopoldów

124. Gostynin

125. Lubień

126. Kowal

 

 

 

Roman Reinfuss - Piece do wypału naczyń w polskim garncarstwie ludowym

 
 
 

Galeria

 

Sklep

Sklep internetowy w przygotowaniu.

Zapraszamy do warsztatu w celu nabycia wyrobów.

Copyright © GARNIEC 2012. Projekt strony: Studio WWW | Projektowanie stron www

Szanowni Państwo, w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w ramach naszego serwisu stosujemy pliki cookies. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Jeśli nie wyrażają Państwo zgody, uprzejmie prosimy o dokonanie stosownych zmian w ustawieniach przeglądarki internetowej. Więcej informacji o cookies znajdziecie Państwo Polityce Prywatnoś›ci.

Akceptuje pliki cookies z tej strony